Opslagmedia of extern geheugen
Bij alledaags computergebruik bewaren we regelmatig bestanden. Dit kunnen zelfgemaakte tekstdocumenten zijn, maar ook bijvoorbeeld multimedia-bestanden zoals muziek en video’s. Meer en meer maken we gebruik van opslagmogelijkheden “in the cloud” zodat onze bestanden op het internet bewaard worden. Er zijn echter genoeg situaties waarbij we een bestand niet meteen op internet zullen bewaren. Hiervoor gebruiken we opslagmedia zoals de harde schijf, de USB-stick en SD-kaartjes.
Alle opslagmedia samen bepaalt onze opslag- of geheugencapaciteit van een apparaat welke uitgedrukt wordt in bv. gigabyte. Hoe meer bestanden we willen bijhouden, hoe meer geheugencapaciteit we nodig hebben.
In dit hoofdstuk leer je:
- de betekenis opslagmedia of extern geheugen
- voorbeelden geven van opslagmedia
- de geheugencapaciteit van opslagmedia inschatten
- het verband tussen opslagmedia en geheugencapaciteit
- de verschillende soorten opslagmedia: magnetisch, optisch en flashgeheugen
Test je kennis
Opslagmedia of extern geheugen
Wanneer we bestanden zoals foto’s, MP3’s en tekstdocumenten willen bewaren, gebeurt dit meestal op opslagmedia die zich in de computer bevindt. Deze is meestal een harde schijf (hard drive) of een SSD (solid state drive). We kunnen echter onze gegevens ook bewaren op een opslagmedium dat eenvoudig van de computer kan losgekoppeld en meegenomen worden zoals een USB-stick of een geheugenkaart.
Een harde schijf en een SSD-schijf
Opslagmedia wordt ook wel het extern geheugen genoemd. Hoewel sommige opslagmedia zoals de harde schijf zich in de behuizing van de computer bevindt, behoort ook dit tot het extern geheugen!
De term intern geheugen gebruikt men voor het werkgeheugen dat zich op het moederbord bevindt. (Lees hier meer over het werkgeheugen.)
Geheugencapaciteit
De hoeveelheid data we kunnen bewaren op opslagmedia noemen we de geheugencapaciteit. Deze wordt uitgedrukt in bytes. Een harde schijf kan bijvoorbeeld een opslagcapaciteit hebben van 500 gigabyte.
Meer info over geheugencapaciteit (kilobyte, megabyte, …) vind je hier.
Soorten opslagmedia
We kunnen opslagmedia in drie categorieën onderscheiden naargelang de manier waarop de gegevens bewaard worden. Deze zijn magnetisch, optisch en flashgeheugen.
Opslagmedia heb je in verschillende vormen en soorten.
Magnetische opslagmedia: de harde schijf
Het bekendste en meestgebruikte magnetische opslagmedium is de harde schijf. Deze wordt gebruikt voor het installeren van het besturingssysteem, je software en al je bestanden. De nieuwere harde schijven, deze van het type SSD, zijn echter niet meer magnetisch. Meer informatie over SSD vind je terug bij het flashgeheugen.
Wanneer je te weinig opslagcapaciteit hebt, kan je eventueel nog een extra harde schijf gebruiken. Deze kan bij in je computer geplaatst worden, of je kiest voor een externe harde schijf. Via een USB-aansluiting kan je deze verbinden met je computer. Het voordeel is dat je deze externe harde schijf eenvoudig kan gebruiken bij een andere computer.
Een externe en een gewone harde schijf hebben tegenwoordig een grootte van 500 GB tot 4 TB of zelfs meer.
Een open harde schijf met leesnaald.
Een externe harde schijf aangesloten via USB.
De werking van een magnetische harde schijf kan je het beste vergelijken met een platenspeler. Hierbij leest een naald met lees- en schrijfkoppen alle gegevens af van de ronddraaiende schijven. Bekijk volgend filmpje om een open harde schijf in werking te zien.
De grootte/ opslagcapaciteit van een harde schijf drukken we tegenwoordig uit in Gigabyte of Terabyte.
Vaak voorkomende capaciteiten op dit moment zijn 500 GB – 1 TB – 2 TB – 4 TB – 8 TB.
Bijkomende informatie: De harde schijf heet “hard” omdat hij uit één of meer niet-flexibele ronde platen bestaat. Oudere opslagmedia zoals de diskette en de floppy bestonden uit een buigbare en flexibele schijf.
Flashgeheugen
Flashgeheugen is in staat om zeer snel bestanden toevoegen en verwijderen. De meestvoorkomende vormen zijn de USB-stick, het geheugenkaartje en de SSD (type harde schijf)..
Flashgeheugen vind je terug in USB-sticks, SD-kaarten, micro SD-kaarten en SSD-schijven.
SSD – De snelle variant van de harde schijf
De magnetische harde schijf die hierboven vermeld werd, wordt zo stilaan helemaal vervangen door een flashgeheugen-variant, namelijk de SSD. Deze is in vergelijking met de harde schijf veel sneller wat een zeer grote invloed heeft op de snelheid van je computer. Vind je jouw computer traag bij opstarten en bij het alledaags gebruik, dan zou een SSD-schijf wonderen kunnen doen!
De opslagcapaciteit van de eerste SSD harde schijven waren relatief klein is ten opzichte van de magnetische harde schijf. Dit is echter sterk verbeterd. Ook van SSD harde schijven vind je nu een opslagcapaciteit van 500 GB – 4 TB.
De snelle versie van een harde schijf: de SSD.
Het verschil tussen een harde schijf en een SSD.
USB-stick of geheugenstick
De USB-stick of geheugenstick is een opslagmedium waarmee we snel bestanden kunnen overzetten naar een andere computer. Zeker voor grotere bestanden is dit nog soms een betere manier dan bestanden op het internet te plaatsen.
Een USB-stick heeft tegenwoordig een grootte van zo’n 16 tot 1 TB.
Een USB-stick
Geheugenkaart of SD-kaart
Geheugenkaarten worden gebruikt in digitale camera’s, smartphones, action camera’s, drones en andere draagbare media. Sommige computers of laptops hebben een geheugenkaart-sleuf waarmee de data van een geheugenkaart gelezen kan worden.
Geheugenkaartjes hebben op dit moment een capaciteit van 2 tot 512 gigabyte.
Een laptop met geheugenkaart-sleuf
Een fototoestel met geheugenkaart
Optische opslagmedia: de CD, DVD en Blu-ray
Opslagmedia die stilaan aan het verdwijnen zijn, zijn de cd, dvd en de Blu-raydisk. Redenen hiervoor zijn de snelheid die behoorlijk laag ligt en het moeilijke proces om een disc te herschrijven. Discs maken gebruik van een optische laser die de informatie van de schijven (discs) afleest. De tijd dat we zelf data op discs zetten met een CD-writer, is zo goed als voorbij.
Een disc (CD, DVD of Blu-ray) in een laptop.
CD
Oorspronkelijk was de cd (compact disc) enkel uitgekomen voor muziek. Als snel bleek dit opslagmedium ook handig te zijn om andere gegevens op te bewaren. Een cd die gegevens bevat, een cd-rom, kan tot 700 Megabyte aan bestanden bevatten.
DVD
De dvd, initieel uitgekomen om enkel video te bewaren, biedt in normaal gebruik tot 7 keer zoveel opslagcapaciteit als een cd, namelijk 4,7 Gigabyte.
Bijkomende informatie: Oorspronkelijk stond de afkorting dvd voor Digitale video disc. Vermits de dvd echter niet alleen voor video wordt gebruikt heeft men de afkorting gewijzigd naar Digital Versatile Disc (digitale veelzijdige schijf.)
Blu-ray
Een blu-ray disc wordt momenteel hoofdzakelijk gebruikt voor High Definition (film)bestanden op te bewaren.
We vinden echter deze technologie ook terug in de game-industrie zoals bij de Playstation en de Xbox.
De opslagcapaciteit van een blu-ray biedt ons in normaal gebruik 25 Gigabyte.
Tegenwoordig worden verschillende lagen boven op elkaar gezet waardoor een disc een capaciteit kan hebben van 250 GB tot 1 TB.
In de Playstation 5 is een 4K-blu-rayspeler ingebouwd.